ارزیابی روش شمارش گروه های سرگین جهت برآورد اندازه جمعیت گوزن زرد ایرانی در پناهگاه حیات وحش دشت ناز ساری

آگاهی از اندازه جمعیت سم¬داران برای مدیریت صحیح آنها ضروری است. برآورد اندازه جمعیت گوزن در مناطق جنگلی معمولاً به روش شمارش گروه¬های سرگین انجام می¬شود. در این مطالعه قابلیت استفاده از روش شمارش گروه¬های سرگین و روش ترانسکت خطی در تعیین اندازه جمعیت محصوری از گوزن زرد ایرانی (dama dama masopotamica) با اندازه مشخص در پناهگاه حیات وحش دشت ناز مورد آزمون قرار گرفت. تعداد دفعات دفع روزانه از دو روش نمونه¬گیری گروه¬های سرگین در ترانسکت¬های نواری دائمی و شمارش گروه¬های سرگین در باغ وحش ارم به ترتیب 03/10 و 33/18 گروه سرگین در روز برآورد گردید. مدت زمان تجزیه و ناپدید شدن گروه¬های سرگین (sd±) در مدت یک سال در ترانسکت¬ها به ترتیب 60/12±94/84 و 45/93±45/79 روز تعیین گردید. طولانی¬ترین مدت زمان پایداری گروه¬های سرگین در تابستان و کوتاه¬ترین زمان در فصل بهار مشاهده شد. تبخیر روزانه، میانگین دمای روزانه هوا و میانگین سرعت باد بر مدت زمان تجزیه مؤثر بود. اندازه جمعیت به روش ترانسکت-های تمیز شده، محصول سرپا، روش سریع برآورد جمعیت و ترانسکت خطی با 95% فاصله اطمینان به ترتیب 10/87±37/06، 10/23±41/47، 9/37±37/98 و (92-36) 58 برآورد گردید. با توجه به اندازه واقعی جمعیت، صحت تمامی روش¬های غیر مستقیم (با شدت نمونه-گیری یکسان) مورد تأیید قرار گرفت. بالاترین دقت مربوط به روش محصول سرپا بود. فراوانی برآورد شده در روش ترانسکت خطی تا حد زیادی بزرگ¬تر از فراوانی واقعی گوزن¬ها بود اگرچه میانگین واقعی در فاصله اطمینان بدست آمده قرار گرفت. مدت زمان اجرای روش ترانسکت¬های تمیز شده به ترتیب 6/67 و 4/65 بار بیشتر از روش محصول سرپا و روش ترانسکت خطی زمان¬بر است.